Belgische openheid over dieronderzoek neemt verder toe

De Belgische instellingen aangesloten bij de Transparantieovereenkomst over Dierproeven boeken belangrijke vooruitgang op het vlak van communicatie en openheid over het gebruik van dieren in biomedisch onderzoek, aldus het derde nationale evaluatierapport van 2024.

De overeenkomst, geleid door de Belgische Raad voor Proefdierkunde (BCLAS) en de European Animal Research Association (EARA), telt nu 19 ondertekenaars, met de recente toetreding van het Fonds de la Recherche Scientifique – Wallonie-Bruxelles (F.R.S.-FNRS) en het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen (FWO), dat zich in 2025 heeft aangesloten. Het rapport is gebaseerd op een enquête onder alle ondertekenaars in 2024, waarin duidelijke vooruitgang wordt aangetoond op het gebied van interne communicatie, mediarelaties, datatransparantie en publieksbetrokkenheid.

In 2024 hebben de instellingen zich sterker ingezet voor de drie centrale pijlers van de overeenkomst: interne en externe communicatie, mediacontacten en publieke betrokkenheid. Enkele kerncijfers:

• 89 % van de instellingen communiceert intern over dierproeven (bv. via presentaties of nieuwsbrieven).

• 73 % publiceert gedetailleerde informatie over dierproeven online (bv. veelgestelde vragen, gebruikte diersoorten, en de 3V-principes).

• 67 % biedt lekenverslagen aan op hun website, tegenover 41 % in 2023.

• 61 % heeft publicaties rond de 3V’s verspreid, en 44 % organiseerde publieksactiviteiten zoals lezingen of opendeurdagen.

• 72 % geeft praktijkvoorbeelden op hun website, een aanzienlijke stijging t.o.v. 2023 (52 %).

• 55 % publiceert statistieken over het aantal en de soorten dieren, waarvan 28 % ook gegevens over ongeriefcategorieën vermeldt.

De cultuur binnen instellingen verandert duidelijk: meer dan 60 % biedt communicatietraining aan voor personeel dat met de media wil spreken, en moedigt dit actief aan. Op sociale media gebruiken de ondertekenaars voornamelijk LinkedIn (33 %), X (28 %), Facebook en Instagram (22 % elk). Nieuwe kanalen zoals TikTok en Threads worden voorlopig nog niet benut.

De toegang tot proefdierfaciliteiten groeit: in 2024 hebben 10 instellingen bezoeken georganiseerd; 7 ontvingen studenten of niet-wetenschappelijk personeel; 3 openden hun deuren voor politici of EP-leden; 4 boden virtuele rondleidingen aan.

Toch blijven er uitdagingen: sommige instellingen aarzelen nog om proactief het publiek op te zoeken, vanwege zorgen over reacties van activisten of een gebrek aan middelen of tijd. Ook kunnen instellingen baat hebben bij meer gerichte ondersteuning – iets wat bijvoorbeeld deelname aan de Transparantieovereenkomst biedt.

De ondertekenaars namen deel aan initiatieven zoals #BOARD24, events met patiënten en mediatraining verzorgd door EARA.

Over het rapport verklaarde Kirk Leech, directeur van EARA:

"De Belgische Transparantieovereenkomst, gelanceerd in 2020, maakt deel uit van een groeiende Europese beweging, naast nationale overeenkomsten in onder meer het VK, Frankrijk, Portugal en Spanje. Dit rapport toont aan dat de Belgische sector klaar is om het voortouw te nemen in open communicatie over ethisch verantwoord dieronderzoek.”

Perscontact: Georgios Petrellis, coördinator van de Transparantieovereenkomst bij BCLAS en EARA - gpetrellis@eara.eu

English version here.